Sander Boon was te gast bij Goudkoorts Gasten van GoldRepublic om te vertellen over het ontstaan van de eurodollar markt. Centrale banken verloren door deze ontwikkeling geleidelijk de controle over de geldhoeveelheid en daarmee ook over de rente. De financiële deregulering die daarop volgde bracht veel economische groei en welvaart, maar ook meer risico. Denk aan de groei van schaduwbankieren, die onder minder streng toezicht staan dan banken.
In de publieke opinie staan centrale banken nog steeds centraal in het monetaire systeem. Volgens Sander Boon is deze visie achterhaald, omdat de markt inmiddels de rente bepaalt. Centrale banken kunnen hooguit de risicoperceptie van de financiële markten manipuleren, bijvoorbeeld met hun opkoopprogramma’s. Onlangs nog bevestigde Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, dat de ECB slechts beperkt invloed heeft op de rentebeweging in de markt.
Staatsleningen centraal
Boon legt uit dat staatsobligaties de rol van goud hebben overgenomen als fundament van het financiële systeem. Daardoor is er zowel in tijden van voorspoed als in tijden van crisis veel vraag naar staatsleningen, met een steeds lagere rente tot gevolg. Dat zagen we na de kredietcrisis van 2008 en opnieuw na de coronacrisis in 2020. De rente staat nu bijna op het laagst niveau ooit, met alle gevolgen van dien.
In het tweede deel van het boek Van Goud tot Bitcoin! legt Boon uit dat dit systeem een perverse prikkel geeft aan overheden om steeds meer geld uit te geven. Er is een symbiose ontstaan waarbij een grote financiële sector en grote overheidsbureaucratieën hand in hand gaan. Overheden kunnen door de lage rente bijna gratis lenen, waardoor de machtsverhouding tussen burgers en hun overheden steeds schever wordt. De overheid is een steeds dominantere factor geworden, zowel in de economie als in de normatieve zin.
Dit artikel verscheen eerder op Geotrendlines